Queen Elizabeth II presenteert Japanse kunst in Britse koninklijke collecties

Queen Elizabeth II presenteert Japanse kunst in Britse koninklijke collecties

Met het prachtige boek Japan: Courts and Culture en de gelijknamige tentoonstelling (waarvan de geplande opening in juni is uitgesteld vanwege het corona-virus) wordt dit jaar de immense collectie Japanse kunst van het Britse koningshuis bij het grote publiek onder de aandacht gebracht.

Dit jaar, 2020, is het 400ste sterfjaar van de allereerste Brit die voet aan wal zette in Japan, William Adams (1564-1620). Hij was de Engelse loods op het Nederlandse schip De Liefde dat in 1600 in Japan arriveerde en het begin markeerde van de Nederlands-Japanse betrekkingen. Adams bleef in Japan wonen, stichtte er een gezin en werd een belangrijke adviseur voor de toenmalige machthebber van Japan, Tokugawa Ieyasu.

Het boek Japan: Courts and Culture vertelt het verhaal van de banden tussen de Britse royals en de Japanse keizerlijke familie (en voor 1868, de machthebbers van de Tokugawa familie). Het is geen alomvattend overzicht van de geschiedenis van de Brits-Japanse betrekkingen, wel bevat het boek tal van voorbeelden die getuigen van interesse in elkaars naties. In de 17e eeuw waren de handelsbetrekkingen nog van korte duur en in 1623, na 10 jaar ploeteren, werd besloten de Britse handelsnederzetting in Japan te sluiten.

Na de openstelling van de Japanse grenzen in 1854 werden de betrekkingen tussen beide landen weer aangehaald en prins Alfred, de Duke of Edinburgh, was het eerste lid van de Britse koninklijke familie dat Japan bezocht in 1869. Twee jaar daarvoor had de halfbroer van de allerlaatste shogun Tokugawa Yoshinobu Queen Victoria nog bezocht in Windsor castle.

In 1971, tijdens het staatsbezoek van keizer Hirohito, verwoordde Queen Elizabeth II het belang van kennis en belangstelling voor elkaar op mooie wijze: “People can be fascinated by things which are remote and mysterious, but they can only like and admire things which they know and understand. That is why I believe every contact between our two peoples is to be fostered and encouraged” (p. 267).

Bij de bezoeken over en weer werden er de nodige geschenken uitgewisseld en een groot aantal van de Japanse geschenken zijn in de publicatie opgenomen. Zo ontving koning James I in 1614 twee harnassen en tien schermen van shogun Tokugawa Ieyasu. Van koningin Mary (van William en Mary) was bekend dat zij een bijzondere belangstelling had voor Japans porselein. En de verschillende Britse royals die vanaf eind 19e eeuw het Japanse eilandenrijk bezochten, keerden regelmatig huiswaarts met allerlei Japanse kunstobjecten die ze in plaatsen als Tokyo en Kyoto hadden aangeschaft. Zo kocht prins Henry, Duke of Gloucester in 1929 een collectie van 200 netsuke. 

In het boek zijn ruim 150 objecten opgenomen, allemaal voorzien van een uitvoerige beschrijving, inclusief herkomstinformatie over wanneer de objecten geschonken dan wel aangekocht zijn en door wie. Mooie lakdozen, schilderingen, prenten, ceramiek, werken van brons, harnassen en zwaarden, foto’s sieren de 304 pagina’s van Japan: Courts and Culture. Met een voorwoord van prins Charles en prinses Akiko van Mikasa.

Op voorraad in de webshop van Yoyogi Park. Raadpleeg hier de website van het Britse koningshuis voor meer informatie over de tentoonstelling.