Nieuw boek en tentoonstelling gewijd aan Ogata Gekkō (1859-1920)

Door Inge Klompmakers

Zodra versoepeling van de lockdown het toelaat, opent in Japanmuseum SieboldHuis de tentoonstelling Ogata Gekkō en zijn tijdgenoten. Bij de tentoonstelling verschijnt de publicatie Printed and Painted: The Meiji Art of Ogata Gekkō (1859-1920).

Ogata Gekkō is een Japanse prentkunstenaar en schilder die actief was aan het einde van 19e en begin van de 20e eeuw. De tentoonstelling en publicatie zijn uniek omdat voor het eerst is dat op deze schaal aandacht wordt geschonken aan deze kunstenaar buiten Japan.

Waarom is Ogata Gekkō zo interessant?
Zijn carrière loopt min of meer synchroon met de Meiji periode (1868-1912), een dynamische periode in de Japanse kunst en geschiedenis waarin ook nieuwe media als fotografie en lithografie opkwamen. Met tijdgenoten als Kobayashi Kiyochika en Yōshū Chikanobu onder meer, vormde hij een brug tussen de prentkunst van de 18 en vroege 19e eeuw en de prentkunst van de moderne periode.

Gekkō introduceerde in zijn werk een schilderachtige stijl in het medium van de houtsnede prentkunst. Niet altijd meer zwarte contourlijnen om de kleurvlakken heen, maar kleuren die in elkaar lijken over te lopen.

Daarbij was Gekkō ook een veelzijdig kunstenaar in zijn onderwerpskeuze. Zijn onderwerpen tonen niet alleen de bekende thema’s van de oude prentkunst (landschappen en mooie vrouwen) maar ook beelden van het contemporaine Japan, het Japan dat oorlog voert met China en Rusland, en dat vaak in technisch zeer verfijnd geproduceerde drieluiken.

Naast het maken van prenten en schilderingen verwierf Gekkō ook faam met het ontwerpen van illustraties voor kranten en tijdschriften. Zo maakte hij voor de Britse architect Josiah Conder de illustraties voor diens boek The Floral Art of Japan (1899).

Het project begon ooit in Mechelen
Dit Ogata Gekkō project begon lang geleden in België. Op een zonnige dag in 2013 reisde ik met Chris Uhlenbeck en Amy Newland (allebei specialist in Japanse prenten) naar Mechelen voor een ontmoeting met David Humphries, een verzamelaar van Japanse prenten uit Tasmanië. Zijn specialisme: Ogata Gekkō. Op een terras in het historische centrum van de stad spraken we over een publicatie en een tentoonstelling en de wens het oeuvre van Ogata Gekkō bij een groot publiek onder de aandacht te brengen.

Humphries wilde graag zijn medewerking aan dit project verlenen, door het beschikbaar stellen van zijn kennis en verzameld onderzoeksmateriaal en door kunstwerken uit te lenen voor een tentoonstelling in Europa. In het SieboldHuis vonden we een geschikte partner en nu in 2021 is het zo ver: een tentoonstelling en een boek met daarin een rijk overzicht van het leven en werk van Ogata Gekkō en zijn tijdgenoten.

Bezoekers van de tentoonstelling kunnen genieten van bijzondere prenten en schilderingen uit Nederlandse particuliere en museumcollecties en werken uit de Humphries collectie uit Tasmanië. Naast prenten en schilderingen van Gekkō, zijn werken te zien van tijdgenoten als Tsukioka Yoshitoshi, Kawanabe Kyōsai, Kobayashi Kiyochika, Mizuno Toshikata en van Gekko’s leerling Yamamura Kōka. Deze prenten zijn ook allemaal geïllustreerd in de tentoonstellingscatalogus Printed and painted.

De werken worden in 5 thema’s gepresenteerd:

• Geschiedenis, legenden en samurai
• Mooie vrouwen, gewoonten en gebruiken
• De natuurlijke wereld, het landschap en de stad
• Literatuur en theater
• Moderne oorlogen en soldaten

Voor meer informatie over openingstijden van de tentoonstelling, ga naar de website van het Sieboldhuis. Uw eigen exemplaar van het boek bestelt u in onze Bookstore.